Egzama nedir? Belirtileri nelerdir?

Pandemi ile birlikte kullanılmaya başlanılan ve günlük rutinimiz haline gelen el dezenfektanları ve kolonya birçok cilt hastalığına sebep olabiliyor. Bu hastalıkların başında ise egzama geliyor. Cilt kuruluğu olarak bilinen ve yoğun kaşıntıya sebep olan egzama nedir ve belirtileri nelerdir?

Egzama (Atopik Dermatit) ciltte kuru, kızarık ve pullu yama tarzında lezyonlara neden olan, yoğun kaşıntılı kronik bir cilt hastalığıdır. Birçok etkenin tetiklenmesi ile oluşan bu hastalık, vücudun çeşitli bölgelerinde görülmesiyle beraber pandemi ile birlikte günümüzde en sık el bölgesinde görülmektedir. Dezenfeksiyon amacıyla kullanılan birçok ürün egzama hastalığının tetikleyicisi olabilir.

Egzama belirtileri sıklıkla kaşıntı, kızarıklık, kuruluk ve kabarcıklar ile kendini gösterir. Hastalık esnasında meydana gelen pullanma, tedavinin ertelenmesi ile birlikte çatlamaya sebep olabilir. Çatlama ise pullanma tedavisinin ertelenmesi ile enfeksiyona eğilimli bir rahatsızlık meydana getirebilir.

Egzama her yaşta görülebildiği gibi genellikle erken çocukluk dönemlerinde karşımıza çıkar. Buna bağlı olarak belirtileri de yaşa göre değişebilmektedir. Bebeklerde sıkça yanaklarda, boyunda, kulak arkasında, kolların ve bacakların dış yüzünde görülebilir. Yetişkinlerde ise saç, yüz, koltukaltı, dirsek, bacak, kalça ve ellerde görülür. Genetiğe bağlı bir hastalık olup en sık karşılaşılan nedenleri alerji, stres ve dolaşım bozukluğu olarak karşımıza çıkar.  Cildimiz genetiğimize bağlı olarak aşırı kuru olabilir, bu kuruluk ve saydığımız diğer faktörler cilt bariyerimizi bozmaktadır. Cilt bariyerinin bozulması sonucu ciltteki Ph seviyesi yükselerek enfeksiyona eğilim artar.

 

Egzama belirtilerini sıralayacak olursak;

Ciltte kuruluk,

Şiddetli kaşıntı,

Kızarıklık,

Saç derisinde kepeklenme,

İnflamasyon (iltihap) ve şişlik,

Çatlayan deri.

Gündelik hayatta karşımıza en sık çıkan egzama çeşitleri ise şunlardır;

El egzama: En yaygın egzama türüdür. Ellerde kaşıntı, kızarıklık, kuruluk ile kendini gösterir. Temizlik malzemeleri gibi kimyasal madde içeren ürünler, dezenfeksiyon için kullanılan ürünler ve su ile bol teması olan kişilerde ortaya çıkar. Terleme problemi olan ve mekanik monoton işlerde çalışan bireylerde de el egzaması görülür. El egzaması bilindiğinin aksine bulaşıcı değildir.

Atopik egzama: Daha çok alerjik hastalıkları olan bireylerde karşılaşılır. Genetik yatkınlıklar bunun sebeplerinden biridir. Özellikle erken çocukluk dönemlerinde karşımıza çıkar.

Seboreik egzama: Nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Kulak, burun çevresi ve saç derisinde görülmektedir. Bu egzama çeşidi daha çok vücudun yağlı olduğu bölgelerinde karşımıza çıkmaktadır.  Mevsimsel değişimlerde hastalık yükselir.

Kontakt egzama: Alerjen maddelerin temas ettiği vücut bölgelerinde görülür. Kimyasal maddeler, deterjanlar, boyalar, zehirli bitkiler sebep olur. Akut ya da kronik olabilir.

Numuler egzama: Yuvarlak, içi sıvı dolu ve kaşıntılı kabarcıklar şeklinde ortaya çıkar. Sıvının boşalması ile birlikte cilt kurur ve kabuklanma meydana gelebilir. Sıklıkla el, kol ve bacak bölgelerinde görülür. Kroniktir.

Asteatotik egzama: Ciltteki yağ oranının çeşitli sebepler ile azalması sonucu ortaya çıkan egzama türüdür. Yaş ilerlemesi, mevsimsel değişimler, sık duş almak asteatotik egzamaya sebep olabilir. Ciltte kuruluk, pullanma ve çatlak oluşumu gözlenir.

Stres egzaması: Stres birçok hastalıkta olduğu gibi egzamada da etkili olan faktörlerden biridir. Strese bağlı oluşan egzamanın temelinde psikolojik problemler yatmaktadır.

Egzama hastalığının tedavisi için ilk olarak hastanın öyküsü dinlenmeli ve buna göre özel bir tedavi süreci yürütülmelidir. Hastanın cildine temas eden ve kullandığı her kozmetik, bakım ve hijyen ürünleri hakkında bilgi alınmalıdır.

İlk olarak egzamayı tetikleyici sebeplerin belirlenmesi ve buna göre kişinin yaşamından çıkartılmasıdır. Stres, alerjen ürünler ve beslenme problemleri ortadan kaldırılmalıdır. Kronik olan egzama hastalığının kesin nedeni bilinmemekle beraber uygulanan tedavi semptomları azaltmaya dönük uygulanır.

Egzamayı azaltmak için gündelik olarak vücudun nemlendirilmesi, egzamaya maruz kalan bölgelerin lokal olarak kremlenmesi ve bol su tüketimi gerekmektedir.